Dossier: Mijn (basisschool)kind een smartphone?

Heeft jouw kind een mobiele telefoon? Hij of zij groeit in ieder geval op in een wereld waarin kinderen makkelijk toegang hebben tot telefoons en internet. Voor het tijdschrift Kek Mama schreef ik een artikel over de vraag: hoe ga je daar als ouder mee om? Wat doet het met kinderen? Is het geven van een telefoon aan je kinderen wel zo onschuldig, ook als je het alleen gebruikt om ze 'handig' te bereiken? Doel is het onderwerp op de agenda van ouders en scholen zetten, want uit alle onderzoeken wordt in ieder geval één ding duidelijk: we don't have a clue. 

Lees hier het artikel gratis op de site van Kek Mama. 

Zie hieronder voor extra informatie, waaronder nieuws, de opmerkingen van een kinderpsycholoog, enkele feiten en tips. Voor vragen: roxane@depleitschrijver.nl. 

Verschenen in KEKMama, nummer 12, 2015

Nieuws
20 november 2015: Digitale wereld verlamt jongeren. Eén op de zes jongeren verslaafd aan sociale media. 
20 november 2015: Man van 34 verleidde tientallen minderjarigen online door zich voor te doen als een bandlid van tienergroep B-Brave. Ouders geen idee wat hun kinderen uitspoken. 

Wat zegt de kinderpsycholoog? Marjolijn van Loenhout ziet in haar praktijk diverse ouders die telefoon-gerelateerde problemen met hun kind hebben.

-        ‘Het probleem dat ik zie met smartphones op jonge leeftijd, is dat het soort contact verschuift. Voorheen was dat fysiek: in de klas, op het schoolplein en na school, waarbij ouders onderling elkaar ook geregeld spreken. Met smartphones pikken kinderen dit nu zelf op en verloopt het contact deels via een scherm. Het gevaar hierbij is dat het de drempel enorm verlaagt naar vervelend gedrag, omdat de emotie van de ander niet zichtbaar is. Daar komt bij dat het zich allemaal aan het zicht van ouders en leerkrachten onttrekt.’

-       ‘Die verschuiving van contact zie ik ook op andere gebieden. Ik zie bijvoorbeeld meer kinderen van gescheiden ouders met een eigen telefoon, zodat de ouder rechtstreeks contact kan houden met het kind, in plaats van met de ex-partner.’

-       ‘Ouders en scholen hebben soms geen idee wat kinderen online uitspoken. Zorg dat je bij bent en kijk mee.’

-       ‘Ik ben geen uitgesproken voor- of tegenstander van smartphones op jonge leeftijd, maar: stel duidelijke regels in. En voor ouders: realiseer je dat steeds ‘even contact’ met je kind een vorm van controle is, die de zelfstandigheid kan afremmen. Juist in groep zeven, acht is loslaten van groot belang; het zou voldoende moeten zijn om bijvoorbeeld een vaste tijd af te spreken om thuis te zijn.'

Facts
- een minderheid van kinderen tussen de 10 t/m 12 jaar heeft geen mobiele telefoon (22%) of alleen maar een ‘oude’, zonder smartphone-faciliteiten (6%)[1]
- bijna alle jongeren tussen de 10-18  jaar (92%) hebben een eigen mobieltje, bijna altijd een  smartphone 

      - van alle beeldschermmedia wordt de mobiele telefoon inmiddels verreweg het meeste gebruikt

      -32% van de jongeren moet voor het slapen gaan hun mobieltje inleveren

      - 56% van de jongeren tussen 10-18 jaar vindt via media communiceren handiger dan face-to-face contact. Opvallend: de groep kinderen tussen 13-18 jaar vindt dat veel meer dan de groep 10-12

      - 79% van de kinderen tot 15 jaar heeft wel eens porno op internet gezien (van kinderen onder de 10 is dat 31%). 35% van de kinderen heeft hierover nooit met hun ouders gesproken.

---

[1] https://www.kennisnet.nl/fileadmin/kennisnet/publicatie/jeugd_media/Kennisnet_Monitor_Jeugd_en_media_2015.pdf

Mijn basisschoolkind een telefoon?

- Vraag je af: waarom? - en wees eerlijk over het antwoord. Is het omdat iedereen er één heeft? Omdat jij het als ouder wel handig vindt je kind altijd en overal te kunnen bereiken? Vraag je af of het echt nodig is en zeker om er ook internet op te hebben.

- Ga het gesprek aan met andere ouders, de school en de leraar. Hoe denken zij erover? Is het ieder voor zich, of kunnen jullie elkaar vinden in een gedeeld belang?

- In alle gevallen: ga met je kind(eren) zitten en bespreek de regels. Minimaal het volgende:

a. Wat zijn de regels op school, is er een protocol?

b. Wat zijn de regels thuis (bijvoorbeeld: niet mee naar de slaapkamer, iedereen legt de telefoon weg tijdens het eten, ook ouders, etcetera)

c. Geef inzicht in de kosten

d. Hoe ga je om met berichten sturen, whatsappen, snapchat e.d.? Basisregel: doe niets wat je niet ook in het echt zou doen.

e. Hoe ga je om met andere kinderen en hun telefoongebruik? Leg uit wat niet mag en informeer geregeld naar wat er gebeurt buitenshuis. Zijn er groepsapps? Hoe wordt daarmee omgegaan?

- Houd in je achterhoofd: je stuurt je kind naar een vreemd land, zonder toezicht. Dus: lees je in, zorg dat je minstens evenveel weet en kijk geregeld mee. Maak ze wegwijs op het internet. Welke games en apps zijn er? Welke mogen, welke niet? Mogen ze al actief zijn op sociale media, of instagram? Wat zijn de regels hiervoor? Leg uit dat ze niet zonder toestemming foto’s of filmpjes van zichzelf of anderen mogen gebruiken, wat kunnen de gevolgen zijn? Bespreek op voorhand dat ze op nare beelden over bijvoorbeeld seks of geweld kunnen stuiten en dat ze dan altijd met je kunnen praten.  

- Tip voor school: op mijnkindonline.nl is gratis ‘Whatshappy’ te downloaden. Dit is een les voor basisschoolkinderen, over hoe om te gaan met chatten. De kinderen maken afspraken met elkaar en hangen die op een poster in de klas. http://mijnkindonline.nl/publicaties/lesmateriaal/whatshappy      

- Onderzoeker David Nicholas van University College London onderzocht hoe kinderen in dit nieuwe, virtuele tijdperk informatie tot zich nemen. Wat blijkt: hun hersenen ‘stuiteren’ van bron naar bron. Dit heeft tot gevolg dat ze aan de ene kant sneller kunnen navigeren, maar aan de andere kant ook minder goed in staat lineaire taken uit te voeren, zoals een langere tekst lezen of schrijven. Zijn BBC-documentaire ‘The Virtual Revolution’ is in zijn geheel op YouTube te vinden; voor het gedeelte over kinderen zie alleen Episode 4: https://www.youtube.com/watch?v=u5kguqbbI1c