On a

On a

De schizofrene mens in een neoliberale samenleving


Het declaratiegedrag van high maintenance VVD-er Mark Verheijen en de onbenullige reactie daarop van onze premier. Het faciliteren van fiscale fraude door voormalig HSBC baas Stephen Green. Onverholen nepotisme op elke schaal, van Faber tot de FIFA. De aanbestedingsfuifjes van Ordina, de illegale kartelafspraken van Imtech, honden en kinderen in de corporate jet van SCA of een Maserati van de zaak bij Rochdale: het lijkt of er een nieuw soort mens is opgestaan dat zonder scrupules de boel bij elkaar graait en liegt met geen hoger doel dan (meer) macht en zelfverrijking.
In het zeldzame geval dat men wordt betrapt, ogen de daders oprecht verbaasd over de volkswoede die hen ten deel valt, alsof er een blinde vlek zat in het gebied van de hersenen dat doorgeeft dat dit crimineel of op zijn minst immoreel gedrag is – waarbij een beroep op ‘naïviteit’ of ‘onwetendheid’ de gotspe alleen maar vergroot. Maar hun verbazing is niet gespeeld. Sterker nog: zij zijn niet zo anders dan wij, met dezelfde ideeën over goed en slecht, aanvaardbaar of verwerpelijk gedrag, en zien zichzelf – hoe bizar dit ook klinkt – als oprecht morele mensen. Deze schizofrene splitsing vindt plaats als we ons individuele geweten overdragen aan het collectief, waar neoliberale waarden regeren.